Oświetlenie może zmienić wygląd pomieszczenia lub obszaru, nie zmieniając go fizycznie. Światło kieruje naszym spojrzeniem, wpływa na percepcję i zwraca uwagę na konkretne szczegóły.
Oświetlenie można wykorzystać do podziału i interpretacji pomieszczeń w celu podkreślenia obszarów lub ustanowienia ciągłości między wnętrzem a zewnętrzem. Rozsył światła i natężenie oświetlenia mają decydujący wpływ na postrzeganie architektury.
Oświetlenie można wykorzystać do podkreślenia poszczególnych stref funkcjonalnych w pomieszczeniu, np. obszarów ruchu, poczekalnie i powierzchni wystawienniczych. Oświetlenie strefowe z wytyczonymi wiązkami światła wizualnie oddziela jeden obszar od drugiego. Różne poziomy natężenia oświetlenia ustanawiają hierarchię percepcji i kierują wzrok widza.
Jak wspomina Pani Małgorzata Słowińska szefowa działu projektowego w Perfect space: „Zróżnicowanie barw światła tworzy kontrasty i zaznacza poszczególne strefy. Zróżnicowane oświetlenie stref funkcjonalnych dzieli obszar i poprawia orientację.”
Poszczególne obszary przestrzeni można oddzielić od siebie za pomocą wąskich wiązek światła i silnych kontrastów w jasności. Wyraźne kontrasty pomiędzy poszczególnymi strefami i ich otoczeniem wyrywają je z kontekstu przestrzennego. Duże obszary, które w całości są równomiernie oświetlone, mogą wydawać się monotonne, jeśli nie są podzielone. Podstawą do dodania akcentów świetlnych jest niskie oświetlenie ogólne. Systemy sterowania oświetleniem umożliwiają dostosowanie stref funkcjonalnych do różnych zastosowań.
Oświetlenie podłogowe podkreśla przedmioty i powierzchnie dla pieszych. Pionowe granice przestrzenne są podkreślone przez doświetlenie powierzchni ścian. Równomierny rozsył światła podkreśla ścianę jako całość, natomiast akcentujące, dopasowujące się światło nadaje ścianie strukturę poprzez dodanie wzorów światła. Jasne ściany zapewniają wysoki poziom rozproszonego światła w pomieszczeniu.
Oświetlenie pionowe służy do kształtowania środowiska wizualnego. Powierzchnie pomieszczeń można różnicować za pomocą różnych poziomów natężenia oświetlenia, aby wskazać ich znaczenie. Jednolite oświetlenie powierzchni podkreśla je jako element architektoniczny. Zmniejszający się poziom jasności na ścianie nie jest tak skuteczny, jak równomierne wygładzanie ścian przy definiowaniu powierzchni pomieszczenia. Efekty świetlne wykorzystujące padające światło podkreślają fakturę powierzchni i stają się elementem dominującym. Pośrednie oświetlenie sufitu tworzy rozproszone światło w pomieszczeniu, na efekt świetlny wpływa odbicia i kolor jego powierzchni.
Podświetlenie detali architektonicznych odwraca uwagę od całego pomieszczenia w kierunku poszczególnych elementów. Kolumny pojawiają się jako sylwetki przed oświetloną ścianą. Wąskostrumieniowe oprawy typu downlight podkreślają formę kolumn. Dopasowane światło akcentuje poszczególne elementy lub obszary oraz wydobywa ich formę i fakturę powierzchni. Pomieszczeniom można nadać wizualną strukturę poprzez doświetlenie elementów architektonicznych. Stosując różne poziomy natężenia oświetlenia, różne części pomieszczenia można umieścić w wizualnej hierarchii. Pasące się światło może powodować, że elementy bardzo trójwymiarowe rzucają silne cienie.
Wiele cennych informacji na temat oświetlenia wnętrza znajdą Państwo również w artykule pt. „Oświetlenie wnętrza – poznaj podstawowe zasady i uniknij błędów”, w którym Pani Małgorzata Słowińska podkreśla:
- Jeżeli aranżujesz oświetlenie w dużym pomieszczeniu, warto postawić na kilka źródeł światła. Sprawdzi się np. żyrandol umieszczony w centralnym punkcie pokoju oraz kilka kinkietów na ścianach.
- Jeżeli aranżujesz oświetlenie w małym salonie, sprawdzą się lampy sufitowe o neutralnej barwie i rozproszonym świetle. To pewien kompromis w próbie uzyskania pomieszczenia, w którym można zarówno odpoczywać, jak i pracować.
