W domu mamy cztery rodzaje oświetlenia: ogólne, miejscowe, punktowe i dekoracyjne. Ich podstawowym zadaniem jest zapewnienie komfortu świetlnego mieszkańcom, ale i podkreślenie walorów poszczególnych pomieszczeń, zbudowanie nastroju i poczucia bezpieczeństwa.
Należy pamiętać też o walorze estetycznym. Dawno minęły czasy, kiedy w pokoju dziennym wystarczyła jedna lampa sufitowa, a szczytem komfortu w sypialni były kinkiety. Obecnie oświetlenie jest istotnym elementem aranżacji wnętrza. Może wydobyć urok i styl pomieszczenia, albo pozbawić je naturalnego piękna. Zaplanowanie efektywnego i funkcjonalnego oświetlenia w domu wiąże się nie tylko z wyborem odpowiednich lamp. Trzeba pamiętać o rodzaju światła, temperaturze barwy, natężeniu oraz zwrócić uwagę na wskaźnik oddawania barw. Całość powinna być zaplanowana kompleksowo. Jeśli chcemy uzyskać efekt spójności, elegancji i komfortu, a także zadbać o praktyczny wymiar oświetlenia – konieczne jest wydzielenie stref domowych: pracy, wypoczynku i relaksu, snu… W każdym z tych miejsc oświetlenie powinno być inne, ale jednocześnie tworzyć harmonijną całość.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze lamp?
Wybierając lampy do mieszkania zazwyczaj koncentrujemy się na wzornictwie. Pomijamy inne kwestie: rodzaj emitowanego światła, funkcjonalność, charakter oświetlanego pomieszczenia, zastosowane rozwiązania ekologiczne. Niesłusznie. Każde pomieszczenie wymaga innego rodzaju lamp o różnym przeznaczeniu i specyfikacji. Projektanci i sprzedawcy lamp proponują zastosowanie wielu źródeł światła w mieszkaniu. Wielość rozwiązań pozwala dowolnie operować światłem: doświetlać np. w czasie obiadu lub spotkań towarzyskich, ewentualnie ograniczyć ilość światła. Dobry sklep z lampami oferuje: lampy wiszące, stojące, naścienne, kinkiety, plafony, żyrandole, oświetlenia szafek i witryn, reflektorki, listwy. Każdy element we wnętrzu powinien być dobrze oświetlony, dlatego w większych pomieszczeniach powinny być cztery rodzaje lamp: ogólne do oświetlenia całego pomieszczenia światłem o jednolitym natężeniu, miejscowe umieszczone np. nad kuchennym blatem, punktowe przeznaczone do wydobycia określonego elementu wnętrza i dekoracyjne, emitujące światło nastrojowe. Przy wyborze lamp warto zwrócić uwagę na oprawy, które mogą emitować światło: bezpośrednie, rozproszone lub odbite. W każdym miejscu wymagany jest inny rodzaj lamp. Uważa się, że w kuchni i innych pomieszczeniach mieszkalnych powinno być od pięciu do siedmiu punktów świetlnych. Bawmy się światłem, kreujmy nim przestrzeń. Dodatkowo zwracajmy uwagę na wzornictwo. Współczesne trendy w urządzaniu wnętrz podkreślają, że lampy, oświetlenie to czasami najważniejsze formy dekoracyjne.
Jak dopasować barwę światła do wnętrza?
Światło buduje nastrój i poprawia samopoczucie. Najważniejszą zasadą w prawidłowym oświetleniu wnętrz jest dążenie do maksymalnego upodobnienia światła sztucznego do naturalnego. Każdy zapewne kojarzy sytuacje, kiedy wchodził do sal szpitalnych, gdzie dominuje zimne światło białe. W takim pomieszczeniu nie czujemy się dobrze. Przeciwstawnych uczuć zaś doświadczamy w pokoju dziennym oświetlonym nastrojowymi lampami. To tylko przykłady potwierdzające jak dobroczynne jest działanie barwy światła na nasz nastrój i samopoczucie. Przy projektowaniu oświetlenia istotnym elementem jest właśnie barwa. To od niej zależy, jaki nastrój panuje we wnętrzu. Okazuje się, że każde pomieszczenie wymaga innej barwy światła. Temperatura i barwa światła mierzone są w Kelwinach (K). Im wyższa wartość temperatury, tym światło będzie zimniejsze. Światło ciepłe to światło, które ma temperaturę poniżej 3500K. Nadaje ono wnętrzu przytulności, można się tam zrelaksować. Światło neutralne zawiera się w wartościach 4000-4500K i sprawdza się jako światło ogólne. Powyżej 5500K mówimy o świetle zimnym, pobudzającym i wpływającym na poprawienie koncentracji. O ile w pomieszczeniach użyteczności publicznej, biurowych, halach produkcyjnych stosuje się światło zimne i neutralne, to w pomieszczeniach mieszkalnych najczęściej mamy do czynienia z światłem ciepłym. To wynika z charakteru wnętrz. W domu mamy odpocząć. Światło zimne zastosujemy w miejscach gdzie pracujemy. I tak oświetlenie punktowe zimne sprawdzi się nad kuchennym blatem, w łazience przy lustrze, przy biurku, gdzie dziecko odrabia lekcje. W pozostałych miejscach lepiej używać światła o barwie ciepłej.
Lampa a styl wnętrza
Wnętrze musi być spójne. Wybierając lampę do kuchni, salonu, sypialni musimy znać odpowiedź na pytanie: w jakim stylu będą urządzane? Każdy styl ma inne wymagania. W przypadku wnętrza o charakterze przemysłowym nie można wybrać lamp wykonanych z ratanu, elementów drewna lub z wykończeniem w kolorze złota. Tak jak do stylu skandynawskiego nie wybierzemy lamp drucianych, metalowych lub chromowanych. One pasują bardziej do stylu nowoczesnego, industrialnego. Natomiast do stylu glamour, synonimu przepychu i blichtru, nie pasuje metalowa lampa, a piękny kryształowy żyrandol odbijający refleksy światła. Lampa jest zwieńczeniem aranżacji pomieszczenia, ale może być i punktem, wokół którego zbudujemy wnętrze, nadamy mu charakteru.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Lampoteka
